Hipnoz

Şaşırtıcı bir şekilde, büyük olasılıkla yaşadığınız her şeyi hatırlayacaksınız ancak aslında hipnoz edilmediğinizi düşüneceksiniz. İnsanları çok az bir kısmı hafızalarını kaybedecek kadar derin transa girebilirler ve derin trans olağan klinik amaçlar için gerekli değildir ve çok az tercih edilir.

Kafanız kendiliğinden yana ya da öne doğru sallanıyorsa, bu hipnotik transın arttığını gösterir. Derin olmayan ve diyaframdan alınan nefes genellikle daha hafif evrelere işarettir; yavaş, derin ve karından alınan düzenli nefes hipnozun daha derin evrelerinin özelli-

ğidir. Derinlik artışının diğer göstergeleri göz kırpma ve istemsiz göz kapanmasıdır. Göz kapaklarının kapandıktan sonra titremesi genelde daha derine inildiğini gösterir

Kolay anlaşılabilmesi için hipnoza yatkınlığı beş evreye ayırmak mümkündür. Üç, dört ve beşinci evreler klinik uygulamalar içindir:

1. Duyarsızlık

2. Hipnoz benzeri -hipnotik hal öncüsühiçbir semptom görülmez

3. Hafif evre

4. Orta evre

5. Derin evre

Katalepsi

Katalepsi vücudunuzun herhangi bir bölümünde ya da tüm kas sisteminde istemsiz oluşan kasılmalarla oluşan bir durumdur. Katalepsinin benzeri insanlarda korku anlarında bir uyarı tepkisinin sonucu olarak kaskatı kesildiklerinde görülür. Ayrıca hayvanlar da doğaya karışıp görünmemek için “donduklarında” “Tonik Hareketsizlik Kataleptik” olarak bilinen katalepsi benzeri bir duruma girerler. Bunlar korunma amaçlıdır. Bir kol kataleptik olduğunda, hangi duruma getirirseniz o pozisyonda kalır. Bir kol baskıya karşı gelir ve bu genellikle orta dereceli ya da derin hipnoza erişildiğini gösterir. Bütün bir beden kataleptik olabilir. Birbirlerine karşı dengelendiğinde, bazı kaslar hasta farkında olmadan kaskatı kesilir.

Her bir bilgi, beyindeki “bellek” adı verilen yerde depolanır. 365’i bir milyonla çarpıp, çıkan sonucu da yaşınızla çarparsanız kaç tane bellek kullandığınız hakkında bir fikriniz olabilir. Bilim adamları normal bir insan beyninde yetmiş trilyon bellek olduğunu tahmin ediyorlar. Bir trilyon bin milyar ve bir milyar bin milyon olduğuna göre gördüğünüz gibi 70 yaşındaki bir insan bile belleğinin yalnızca bir kısmını kullanmış olur. Hipnozla ilgili yaygın birçok yanılsama ve gereksiz korku vardır:

İlk seviyeye hafif trans adı verilir. Bu seviyede hasta rahatlamıştır ve büyük olasılıkla hipnoz edildiğini hissetmez. Gerileme ve ilerleme kaydedilse bile, elde edilen bilgi oldukça eksiktir. Ayrıca fobiler, alışkanlıklar ve depresyon gibi sorunlarla çalışırken, hastanın zor ve karmaşık alıştırma tekniklerini kabullenmesinde bu seviye oldukça yetersiz kalır. İnsanların yüzde 95 ya da 98 bu seviyeye erişebilir.

İkinci seviye, benim çalışmalarımda tercih ettiğim orta dereceli transtır. Bu seviyede hasta daha rahat, zor ve karmaşık alıştırma telkinlerini kabul etmede daha yetkindir. Hasta dışarıdan gelen gürültüleri duyabilir fakat bu sesler dikkatini dağıtmaz. İnsanların yüzde 70’i bu seviyeye erişebilir.

Üçüncü ve son seviyeye derin trans ya da uyurgezer (somnambulistik) transı adı verilir. Hipnozcuların kullanmayı tercih ettiği seviye budur çünkü özelliklerinden biri “hipnoamnezi”dir. Diğer bir değişle hasta, özellikle uyandığında hatırlaması söylenmezse trans halindeyken söylediklerini ve yaptıklarını hatırlayamaz. İnsanların yalnızca yüzde 5’i bu seviyeye erişebilir. Bu seviyenin ayırt edici özelliklerinden biri de olumlu sanrılar (aslında var olmayan bir nesneyi görme) ve olumsuz sanrılardır (olan bir nesneyi görememe).

Bir hayali düşünün mesela: Hayal kurduğunuzda, dikkatinizi genelde hoş olan bir insana, yere ya da olaya odaklarsınız. Havanın nasıl, saatin kaç olduğuyla ya da kıyafetlerinizin dar veya bol olmasıyla ilgilenmezsiniz. Siz hayal kurarken sizinle aynı odada bulunan birinin dikkatinizi çekmek için büyük ihtimalle parmaklarını şıklatması ya da adınızı söylemesi gerekir. İşte bu alfa düzeyidir ve doğal hipnozun en iyi örneğidir. Herkes hayal kurar ve gününün üç ya da dört saatini hayal kurarak geçirir. Hipnoz, beynin doğal ve normal bir durumudur. Kesinlikle hiçbir tehlike içermez. Aslında doğal hipnoz olmasaydı, günlük hayatımızdaki stres bizi öldürebilirdi.

Son düzey, derin uykuya karşılık gelen delta’dır. Bilinçdışı bellek en çok bu düzeyde istirahat eder. Telkinler duyulamaz ve bu durum her gece yaklaşık 30-40 dakika sürer.

Zihinsel faaliyetlerin bir sonraki bölümü teta olarak adlandırılır. Bu bölüm hafif uyku sırasında faaliyet gösteren bilinçaltının bir parçasıdır. Bilinç kavramı uyanık olma; bilinçaltı ise uyanık ve farkında olmama anlamındadır.

İkinci bölüm, bilinçaltı belleğine karşılık gelen ve bizim hipnozda ilgilendiğimiz alfa düzeyidir. Alfa düzeyi yüzde 95’ten yüzde 100’e kadar konsantrasyon etkinliğiyle tanımlanır. Bu, bilinç ya da beta düzeyinin yüzde 25’lik etkinliğinden çok daha üstündür. Alfa düzeyinin faaliyetlerine hipnoz, meditasyon, bedensel geri bildirim, hayal kurma, doğal uykuya geçiş ve uyanma örnek olarak gösterilebilir. Hipnoz, uyku hali değil, beynin doğal bir durumudur. Hipnoz halindeyken bilinciniz tamamen açıktır.